Δέλτα του Έβρου

Θέμα: Δέλτα του Έβρου Τρι Νοε 13, 2007 3:05 pm

Η παλιότερη ονομασία του Έβρου ήταν Ρόμβος και είναι άγνωστο από πού έλαβε αυτό το όνομα. Αργότερα το ποτάμι ονομάσθηκε Έβρος, από τον Έβρο γιο του βασιλιά της Θράκης Κάσσανδρου, που πνίγηκε στα νερά του. Η αιτία αυτής της δραματικής ιστορίας ήταν οι συκοφαντίες της μητριάς του Έβρου προς τον Κάσσανδρο, ότι ο γιος του προσπάθησε να την βιάσει.

Σύμφωνα με ένα Θρακικό μύθο στον Έβρο έριξαν οι Βάκχες το κεφάλι του Ορφέα, αφού πρώτα τον κατασπάραξαν. Ο ποταμός Έβρος μπαίνει στο Ελληνικό έδαφος από τη Βουλγαρία, βόρεια από το χωριό Ορμένιο, που αποτελεί το βορειότερο ελληνικό οικισμό, και επί 15 χιλιόμετρα περίπου καθορίζει τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Στη συνέχεια, σ’ όλο το μήκος του, μέχρι τις εκβολές ( 215,5 χιλ .) εκτός ενός μικρού τμήματος (τρίγωνο του Καραγάτς , 12,5 χλμ.), καθορίζει τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Ο Έβρος είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Βαλκανικής Χερσονήσου, αλλά από το μήκος του , των 530 χλμ., στο ελληνικό έδαφος βρίσκονται μόνο τα 218. Πηγάζει από τα όρη Ρίλα της Βουλγαρίας και διασχίζει την Ανατολική Ρωμυλία με το όνομα Μαρίτσα.

Εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος ανατολικά, της Αλεξανδρούπολης στον ανοιχτό κόλπο της Αίνου όπου απ’ τις φερτές ύλες έχει σχηματισθεί μεγάλο Δέλτα, που έχει έκταση 150.000 στρέμματα (15.000 ha).

Αυτό ακριβώς το Δέλτα είναι το τμήμα του ποταμού με την μεγάλη οικολογική αξία. Τόπος αναπαραγωγής και ξεχειμωνιάσματος για χιλιάδες υδρόβια πουλιά. Οι πρώτες προτάσεις για την προστασία της περιοχής του Δέλτα έγιναν από την Ελλην. Εταιρία Προστασίας της φύσης, το 1962. Τότε η περιοχή ήταν ένας πραγματικός παράδεισος για τα πουλιά. Παρά τις αλλοιώσεις που έχει υποστεί από τότε, το Δέλτα του Έβρου παραμένει και σήμερα ένας από τους σημαντικότερους βιότοπους της Ευρώπης. Ο Έβρος χωρίζεται, στην περιοχή του Δέλτα , σε δυο κύριους βραχίονες. Ο ένας η λεγόμενη ‘ευθυγράμμιση’, δέχεται το μεγαλύτερο όγκο των νερών του ποταμού. Ο άλλος είναι η παλιά κοίτη, που αποτελεί το σύνορο με την Τουρκία. Το 1971 το Δέλτα του Έβρου περιλήφθηκε στους υγρότοπους Rasmsar. Από τότε δυστυχώς έχει υποστεί σημαντική υποβάθμιση, εξ’ αιτίας των αναχωμάτων, των καναλιών και των αποξηράνσεων που έγιναν στην περιοχή.

Το τοπίο

Το κύριο χαρακτηριστικό του τοπίου είναι στο Δέλτα οι απέραντες, ανοιχτές εκτάσεις, που σκεπάζονται από αβαθή νερά ή είναι στεγνές, γεμάτες με μικρά φυτά που αγαπούν το υφάλμυρο νερό.

Η μονοτονία σπάει εδώ και εκεί από τα αρμυρίκια, που σχηματίζουν συστάδες στις όχθες των τελμάτων και των τάφρων ή από τους πυκνούς καλαμιώνες. Το χειμώνα το τοπίο αυτό μεταβάλλεται συχνά σ΄ έναν απέραντο χιονισμένο κάμπο και τα νερά παγώνουν, δίνοντας μιαν άλλη όψη στην περιοχή

Το κλίμα

Ο ψυχρότερος μήνας στο Δέλτα του Έβρου είναι ο Ιανουάριος, με μέση θερμοκρασία +1,40 C και ο θερμότερος ο Αύγουστος, με μέση θερμοκρασία +30,60 C. Η μέση ετήσια θερμοκρασία του αέρα είναι +15,30 C ενώ το μέσο ύψος βροχής φθάνει το Δεκέμβριο τα 95,2 χιλιοστά και τον Αύγουστο τα 12,9 χιλιοστά. Το ετήσιο ύψος βροχής (μέσος όρος) είναι 580 χιλιοστά.

Η βλάστηση , η χλωρίδα και οι βιότοποι

ο μεγαλύτερο μέρος του Δέλτα καλύπτεται σήμερα από αλοφυτική βλάστηση, δηλαδή φυτά που αντέχουν στα αλατούχα εδάφη. Τοπικά εμφανίζεται και ξηροφυτική βλάστηση, στις ζώνες που έχουν αποξηρανθεί και δεν πλημμυρίζουν ούτε το χειμώνα με το νερό. Στην παράκτια ζώνη συναντάμε επίσης διάφορα αλόφυτα, προσαρμοσμένα στη θαλασσινή αλμύρα.

Στο Δέλτα του Έβρου συναντάμε μια αρκετά μεγάλη ποικιλία βιοτόπων, όπως γυμνά αλίπεδα, υφάλμυρα έλη με Salicornia europaea και Halimione sp., χορτολείβαδα, καλλιέργειες σταριού και καλαμποκιού περιοχές με αρμυρίκια (Tamarix sp.) μικρά παραποτάμια δάση, υπολείμματα των αρχαίων δασών, καλαμιώνες, έλη εποχιακά ή μόνιμα, με γλυκό νερό, λιμνοθάλασσες, αμμώδεις ακτές και φυτοκοινωνίες με Halocnemum sp. κατά μήκος των ακτών, όπως και αμμοθίνες, που σχηματίζουν συχνά ένα φράγμα.

Στον καθένα από τους παραπάνω βιότοπους φωλιάζουν ή βρίσκουν την τροφή τους διαφορετικά είδη πουλιών.

Η πανίδα

Στην περιοχή του Δέλτα έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα πάνω από 300 είδη πουλιών. Απ’ αυτά άλλα φωλιάζουν ή ξεχειμωνιάζουν εκεί και άλλα μένουν για να ξεκουραστούν, κατά τη διάρκεια της μετανάστευσή τους

Ο αριθμός των ειδών που έχουν παρατηρηθεί στο Δέλτα του Έβρου είναι πάρα πολύ μεγάλος αν σκεφθεί κανείς ότι όλα τα πουλιά της Ελλάδας αριθμούν τα 408 είδη.

Κατά τη διάρκεια του χειμώνα στην περιοχή μπορεί να παρατηρήσει κανείς Λαγγόνες (Phalacrocorax pygmeus), Αργυροτσικνάδες (Egretta alba), Σταχτοτσικνάδες (Ardea cinerea) , Κύκνους (cygnus olor και Cygnus cygnus), Χήνες (Anser erytrhopus), μικρούς αριθμούς Πελεκάνων και σχεδόν όλα τα είδη παπιών που ξεχειμωνιάζουν στη χώρα μας (Anas platyrynchos, Apenelope, A.strepera, A.acuta, A.crecca κ.τ.λ.). Επίσης ξεχειμωνιάζουν στο Δέλτα αρκετές Βαρβάρες (Tadorna tadorna) και Καστανόχηνες (Tadorna ferruginea).

Την ίδια εποχή τριγυρίζουν στο Δέλτα και οι τελευταίοι θαλασσαετοί (Haliaetus albicilla). Άλλα αρπακτικά που ψάχνουν στη περιοχή, για τροφή, είναι ο Καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus), ο Βαλτόκιρκος (Circus cyaneus), ο Πετρίτης (Falco peregrinus) και ορισμένοι σπάνιοι χειμωνιάτικοι επισκέπτες , όπως ο Στεπογέρακας (Falco cherrug) και ο Νανογέρακας (Falco columbarius).

Χιλιάδες γλάροι πλημμυρίζουν αυτή την εποχή τα λασποτόπια του Δέλτα, ψάχνοντας για τροφή όπως ο Μαυροκεφαλόγλαρος (Larus melanocephalus), ο Λεπτόραμφος (Larus genei) και ο Νανόγλαρος (Larus minutus). Εδώ επίσης ξεχειμωνιάζει ένας μεγάλος αριθμός από Φαλαρίδες (Fulica atra).

Παλαιότερα φώλιαζαν στο Δέλτα ορισμένα σπάνια είδη πουλιών, όπως ο Φαραετός (Pandion haliaetus), ο Γερανός (Grus grus), οι Χαλκόκοτες (Plegadis Falcinellus) και οι Χουλιαρομύτες (Platalea leucorodia).Τώρα πια οι εμφανίσεις τους είναι μόνο τυχαίες ή κατά τη μετανάστευση, γιατί καταστράφηκαν οι τόποι αναπαραγωγής του. Κόπηκαν δέντρα και περιορίσθηκαν οι καλαμιώνες κ.λ.π.

Με τον ερχομό της Άνοιξης (αρχές με μέσα Μαίου), αρχίζουν το φώλιασμα πολλά σπάνια είδη πουλιών, όπως οι Στρειδοφάγοι (Haematopus ostalegus), οι Κοκκινοσκέληδες (Tringa totanus), οι θαλασσοσφυριχτές (Charadrius alexandrinus), οι Πετροτριλίδες, τα Νεροχελίδονα, τα γλαρόνια (Ποταμογλάρονο, Νανογλάρονο, Γελογλάρονο), ο Μαυροκέφαλος γλάρος, ο Πορφυροτσικνίας, ο Λευκοτσικνίας, οι Καλημάνες, ο Κρυπτοτσικνίας, ο Νυχτοκόρακας και άλλα.

Επίσης στο Δέλτα φωλιάζουν σε μικρούς αριθμούς, οι Αγκαθοκαλημάνες (Hoplopterus spinosus), σπάνιο είδος που φωλιάζει μόνο στη Θράκη και πουθενά αλλού στην Ευρώπη.

Κατά τη διάρκεια της ανοιξιάτικης και φθινοπωρινής αποδημίας παρατηρούνται στο Δέλτα πολλά σπάνια είδη παρυδάτων πουλιών όπως Δρεπανοσκαλίθρες (Calidris ferruginea), Σταχτοσκαλίθρες (Calidris temminckii) και πιο σπάνια Μπεκατσινοσκαλίθρες (Limicola Falcinellus).

Άλλα αποδημητικά είδη που ξεκουράζονται στο Δέλτα είναι ο Πρασινοσκέλης (Tringa nebularia), ο Χαλικοκυλιστής (Arenaria interpres), ο Μαχητής (Philomachus pugnax) και η σπάνια Λεπτομύτα (Numenius tenuirostris), είδη που ταξιδεύουν ως τη Σοβιετική Ένωση. Ειδικά κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση παρατηρούνται κοπάδια από Μαυροκιρκίνεζα (Falco vespertinus), Στεπόκιρκους (Circus marcourus), Λειβαδόκιρκους (Circus pygargus) και Φιδαετούς (Circaetus gallicus).

Σ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια του χρόνου παρατηρούνται στο Δέλτα τα Φοινικόπετρα ή Φλαμίγκο (Phoenocoprerus ruber). Όμως μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει γίνει αντιληπτό φώλιασμα του είδους στην περιοχή.
Κατά τα μέσα Αυγούστου το Δέλτα είναι σημείο για χιλιάδες πελαργούς που ετοιμάζονται για μετανάστευση προς την Αφρική, μέσο Τουρκίας και Μέσης Ανατολής. Τα κοπάδια παραμένουν για λίγες μέρες στον Έβρο για να τραφούν καλά και να πάρουν δυνάμεις για το μεγάλο ταξίδι τους.

Το καλοκαίρι εμφανίζονται στο Δέλτα μεγάλα κοπάδια από Ερωδιούς, Πάπιες , Αργυροπελέκανους, Λαγγόνες και Κορμοράνους. Η γεωγραφική θέση του Έβρου είναι τέτοια που ευνννοεί την παρουσία πολύ σπάνιων για τη χώρα μας πουλιών, που ξεπέφτουν εκεί σαν περιστασιακοί επισκέπτες , κυρίως από την Ασία, όπως η Αγελοκαλημάνα, ο Χαραδρίος της Κασπίας, ο Ψαρόγλαρος, οΛεύκουρος, η Δακτυλιδόχηνα, ο Νανόκυκνος κ.α.
Ψάρια
Εκτός από τα πουλιά ο Έβρος φημίζεται και για την πλούσια ιχθυοπανίδα του που περιλαμβάνει 29 είδη ψαριών.Αυτά είναι η Λέστια (Abramis brama), η Μαλαμίδα (Vimba melanops), ο Κουτσουράς (Carassius carassius), η Πεταλούδα (Carassiys auratus gibelio), ο Ασημοκυπρίνος (Hypopthalmichthys molitrix), η Θρακοβελονίτσα (Sabanejewia aurata balcanica), το Περκί (Perca fluviatilis), το Ποταμολαύρακο (Stizostedion lucioperca), το Ηλιόψαρο (Lepomis gibbosus), ο Ποντογωβιός (Knipowitschia caucasica), ο Ρινογωβιός (Proterorhinus marmoratus), ο Πρασινογωβιός (Zosterissessor ophiocephalus), το φασί (Platichthys flesus luscus), το Τυλινάρι (Leuciscus cephalus macedonicus), το Τσαιλάκι (Leucisus bonysthenicus), το Ασπρογρίβαδο (Aspius aspius), ο Γουρουνομύτης (Chondrostoma vardarensis), η Βιργιάνα (Barbus cyclolepis cyclolepis), το Σίρκο (Alburnus alburnus), το Γυφτόψαρο (Gobio gobio bulgaricus), η Πέστροφα (Salmo trutta macedonicus), το Ξυρύχι (Acipencer sturio), η Τούρνα (Esox lusius), το Τσιρώνη (Rutilus rutilus) και το Μικροσίρκο (Leucaspius delineatus)Άλλα είδη ψαριών του Δέλτα είναι ο Γουλιανός (Silurus glanis) και στις λιμνοθάλασσες το Χέλι (Anguila anguila), ο Κέφαλος (Mugil cephalus) και το Λαβράκι, (Dicentranchus labrax).

Αμφίβια

Ο επισκέπτης της περιοχής θα έχει την ευκαιρία να παρατηρήσει και άλλα ζώα, όπως πολλά είδη αμφιβίων και ερπετών.Τα κυριότερα αμφίβια είναι οι Τρίτωνες (Triturus cristatus και Triturus vulgaris), οι Βομβίνες (Bombina bombina και Bombina variegata), ο Πηλοβάτης (Pelobates syriacus), ο Φρύνος (Bufo bufo ), ο Πρασινόφρυνος (Bufo viridis), ο Δενδροβάτραχος (Hyla arborea), η Σαλαμάνδρα (Salamandra salamandra) και οι Βάτραχοι (Rana ribibunda και Rana graeca).

Ερπετά
Στην περιοχή υπάρχουν σημαντικοί πληθυσμοί χελωνών (Testudo hermanni και Testudo graeca). Στις ρηχές λιμνούλες ζουν σημαντικοί αριθμοί από Νεροχελώνες (Emys orbicularis και Mauremys caspica) και Νερόφιδα (Natrix tesselata).Υπάρχουν επίσης στην περιοχή η Τρανόσαυρα (Lacerta trilineata), η Σμαραγδόσαυρα (Lacerta situla) ή Οχιά (Vipera ammodytes), ο Λαφιάτης (Elaphe quatorlineata), ο Έρυξ (Eryx jaculus) το Γατόφιδο (Telescopus fallax) και άλλα .Στο Δέλτα του Έβρου, αλλά και στη γύρω περιοχή υπάρχουν αρκετά είδη θηλαστικών. Μεταξύ αυτών τα πιο σπάνια είναι η Βίδρα (Lutra lutra), η Στικτοϊκτιδα (Vormela peregusna), ο Σπερμόφιλος (Citellus cittelus), το τσακάλι (Canis aureus) και ο Λύκος (Canis lupus).

Ιστορία - Μυθολογία
Το Δέλτα του Έβρου είναι το ακρώτατο όριο της Ελληνικής Θράκης. Άλλοτε η Θράκη ήταν χώρα απέραντη, που εκτεινόταν σε όλη τη σημερινή Βουλγαρία και σε τμήμα της Σερβίας, όπως επίσης στη σημερινή Ευρωπαϊκή Τουρκία.Αρχικά η Θράκη ονομαζόταν Πέρκη, αργότερα όμως, σύμφωνα με τους αρχαίους μύθους, πήρε το όνομά της Θράκης, κόρης του Ωκεανού και αδελφής της Ευρώπης, της Ασίας και της Λιβύης (σημερινής Αφρικής).Στη σημερινή κοιλάδα του Έβρου και γύρω από το Δέλτα κατοικούσαν κατά την αρχαιότητα οι Οδρύσες, η ισχυρότερη και πολυαριθμότερη από τις φυλές των αρχαίων Θρακών, που υπήρξαν, για ένα μεγάλο διάστημα σύμμαχοι των Αθηναίων.Κατά τους Περσικούς πολέμους οι νότιες Θρακικές φυλές υποτάχθηκαν στους Πέρσες και αναγκάστηκαν να τους ακολουθήσουν στην εκστρατεία τους κατά της Ελλάδας.Στην περιοχή του Έβρου βρισκόταν μια πόλη που ονομαζόταν Δορίσκος. Έξω από αυτήν την πόλη σταμάτησαν οι Πέρσες και έγινε και η καταμέτρηση της απέραντης στρατιάς τους.

Πως φτάνει κανείς στην περιοχή
Με λεωφορείο, από την Αθήνα στην Αλεξανδρούπολη. Υπάρχει καθημερινά ένα δρομολόγιο . ΚΤΕΛ Αθήνας. Πληροφορίες Τηλ. (01) 512 5954. Από τη Θεσσαλονίκη για την Αλεξανδρούπολη πραγματοποιούνται καθημερινά 5 δρομολόγια, ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης. Πληροφορίες τηλ. : (031) 514 111.
Με τρένο, από την Αθήνα στην Αλεξανδρούπολη. Καθημερινά 3 δρομολόγια. Οργ. Σιδ. Ελλάδας (ΟΣΕ) Αθήνα τηλ. : 524 0646 - 8.
Από Θεσσαλονίκη για Αλεξανδρούπολη 4 καθημερινά δρομολόγια. Πληρ. : ΟΣΕ Θεσσαλονίκης (031) 517 517.
Με το αεροπλάνο, δυο ως τέσσερις πτήσεις την ημέρα από την Αθήνα για Αλεξανδρούπολη, το καλοκαίρι. Το χειμώνα εκτελούνται 3 - 8 πτήσεις την εβδομάδα. Πληροφορίες : Ο.Α. Αθήνας. Τηλ. : (01) 961 6161, Ο.Α. Αλεξανδρούπολης, Τηλ. : (0551) 26 361.

Στην Αλεξανδρούπολη υπάρχουν 20 ξενοδοχεία, πάνω από 300 ενοικιαζόμενα δωμάτια και το κάμπινγκ, ‘’ΑΚΤΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ’’ (Τηλ. : 26 055), που λειτουργεί από τον Απρίλιο ως τον Οκτώβριο, δυναμικότητας 720 ατόμων. Για περισσότερες πληροφορίες : ΕΟΤ Αλεξανδρούπολης τηλ :28735.
Στις Φέρρες, κωμόπολη 5.000 κατοίκων, 29 χλμ. ΒΑ από την Αλεξανδρούπολη, χτισμένη δίπλα στο Δέλτα. Υπάρχουν λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Εδώ μπορεί να βρει κανείς φαγητό. Δήμος : πληροφορίες τηλ : 22 211.
Μέσα στον υγρότοπο υπάρχει ο Βιολογικός Σταθμός της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της φύσης, o οποίος φιλοξενεί επιστήμονες και φοιτητές (Έλληνες και ξένους) οι οποίοι έχουν σαν σκοπό τη μελέτη του Δέλτα.
Μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 10 άτομα τη φορά. Για περισσότερες πληροφορίες απευθυνθείτ στην Ε.Ε.Π.Φ. και στα τηλ. : (01) 322 4944, 322 5285.
Στο Σουφλί κωμόπολη με 6.000 κατοίκους, 67 χλμ. ΒΑ από την Αλεξανδρούπολη, υπάρχουν τα ξενοδοχεία ‘’ΟΡΦΕΥΣ’’ (τηλ. : 22 305), Γ΄Κατηγορίας, 34 κλίνες, ‘’ΕΓΝΑΤΙΑ’’ (τηλ. :22 001) Δ’ Κατηγορίας, 14 κλίνες, ‘’ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ’’ (τηλ. : 23 666) Δ’ Κατηγορίας 19ν Κλίνες, ‘’ΘΡΑΚΗ’’ (τηλ. 22365) Ε’ Κατηγορίας 6 κλίνες. Τα ξενοδοχεία, αυτά παραμένουν ανοιχτά για όλο το χρόνο. Φαγητό μπορεί να βρει κανείς στα εστιατόρια και τις τυαβέρνες της πόλης